Türkiye’ye F-15 Satışı: Eurofighter Alternatifi Gündemde
ABD, Türkiye’ye F-15 savaş uçağı satışına açık kapı bırakıyor. Eurofighter anlaşmasının tehlikeye girmesi halinde F-15 alternatif olabilir. CAATSA engeli devam ediyor.
ABD’den Türkiye’ye F-15 Savaş Uçağı Satışı: Eurofighter Anlaşması Çıkmaza Girerse Alternatif Olabilir
Türkiye ve ABD arasındaki savunma ilişkilerinde yeni bir döneme girilebilir. Türkiye’nin Boeing F-15C Eagle veya F-15EX Eagle II savaş uçaklarını satın alma olasılığı üzerinde duruluyor. ABD’li yetkililer, Türkiye’ye F-15 satma konusuna açık olduklarını belirterek, “Türkiye’ye jetlerimizi satmayı çok isteriz” açıklamasını yaptılar. Ancak, bu konuda henüz resmi bir talep ya da toplantı yapılmadığını da eklediler.
Türkiye’nin F-15’e ilgisi, Rus savaş uçakları ve İngiltere’nin desteklediği Eurofighter Typhoon alımına yönelik çalışmaların ardından doğdu. Ancak, Almanya’nın Eurofighter programına karşı olabileceğine dair raporlar, bu anlaşmanın başarısız olma olasılığını gündeme getirdi. Böyle bir durumda, F-15 savaş uçakları Türkiye için cazip bir seçenek olabilir.
S-400 Krizi F-15 Satışını Engelliyor
ABD, Türkiye’ye F-15 satışına sıcak baksa da, bu satışın gerçekleşmesi S-400 hava savunma sistemleri meselesinin çözülmesine bağlı. Türkiye’nin 2019 yılında Rusya’dan satın aldığı S-400’ler nedeniyle ABD, Türkiye’ye CAATSA (Amerika’nın Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Yasası) kapsamında yaptırımlar uyguladı ve Türkiye’yi F-35 programından çıkardı. Mevcut ABD yasalarına göre, Türkiye’nin S-400 sistemlerinden vazgeçmesi, Rus personelin çekilmesi ve bu sistemlerin yeniden alınmayacağına dair garanti verilmesi durumunda yaptırımlar kaldırılabilir. Aksi takdirde, F-15 satışına yönelik müzakerelerde ilerleme sağlanamayacak.
S-400 meselesi, iki ülke arasındaki savunma ilişkilerinde ciddi bir engel olarak duruyor. Yunan basınında çıkan haberlere göre, ABD S-400’lerin İncirlik Hava Üssü’ne yerleştirilmesini önerdi. Ancak Türkiye bu öneriyi kesin bir dille reddetti. ABD kaynakları, bu önerinin sorunu çözmeyeceğini ve CAATSA ile NDAA şartlarına tam uyum sağlanmadıkça yaptırımların kaldırılmayacağını belirtti.
CAATSA Sonrası İş Birliği Umudu
Tüm bu zorluklara rağmen, ABD-Türkiye savunma ilişkilerinde CAATSA sonrası döneme dair temkinli bir iyimserlik mevcut. ABD yetkilileri, yaptırımların kaldırılmasının ardından savunma sanayii alanında iş birliği fırsatlarının artabileceğini düşünüyor. Bir yetkili, “Türk savunma şirketleri çok yetenekli mühendisler çalıştırıyor ve kaliteli ekipman üretiyor” diyerek, Türk ürünlerinin ABD platformlarına entegrasyonu ihtimalinin değerlendirilebileceğini ifade etti.
Bu sırada, Türkiye ile ABD arasında Türk F-16 filosunu modernize etmeye yönelik 23 milyar dolarlık bir anlaşma için görüşmeler devam ediyor. Bu anlaşma, AIM-120 C-8 AMRAAM füzeleri, AN/APG-83 AESA SABR radarları, GBU-39/B bombaları, AGM-88B ve AGM-88E füzeleri, AIM-9X Block II füzeleri ve JDAM kitlerinin alımını kapsıyor. Bu görüşmeler, CAATSA ile ilgili sorunların karmaşıklığı nedeniyle hala sonuçlanmadı.
F-35 Programına Dönüş İhtimali
Türkiye’nin çıkarıldığı F-35 programı ise belirsizliğini koruyor. Türkiye için üretilen altı F-35 savaş uçağı ABD üslerinde depolanıyor ve düzenli olarak bakımları yapılıyor. Depolama maliyetleriyle ilgili bilgi verilmezken, ABD kaynakları uçakların operasyonel durumda tutulduğunu doğruladı. Türkiye’nin F-35 programına yeniden katılma ihtimali halen masada olsa da, mevcut siyasi ve yasal koşullar bu yönde bir ilerleme sağlanmasını engelliyor.