Türkiye Milli Uzay Programı başlatıldı ve süreç devam ediyor

Türkiye’nin Milli Uzay Programı, Türkiye’nin uzay alanında bağımsız bir aktör olmasını ve bu alanda teknoloji, bilim ve savunma kapasitesini artırmasını hedefleyen ulusal bir strateji planıdır. Program, Türkiye Uzay Ajansı (TUA) tarafından koordine edilmekte ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından 9 Şubat 2021’de kamuoyuna tanıtılmıştır.

Programın Başlangıcı ve Süresi

Milli Uzay Programı, 2021 yılında resmen başlamış olup, belirli bir bitiş tarihi olmamakla birlikte 10 yıllık bir yol haritası olarak planlanmıştır. Ancak, programın vizyonu uzun vadeli olup, uzay çalışmalarında kalıcı bir altyapı ve uluslararası düzeyde rekabetçi bir konum hedeflemektedir.

Programın Ana Başlıkları ve İçerikleri

Türkiye uzayda yapmak istediği çok şey var ve bunu rakipleri ile rekabet ortamında yapmak zorunda kalacak şimdi Milli Uzay Programı, ana hedeflerine ve projelerine kısaca bakalım.

Ay Görevi

• • Türkiye’nin Ay’a sert iniş yapması planlanmıştır.
  • 2023 yılında bir uzay aracı ile Ay’a sert iniş yapılması; 2028 yılında ise yumuşak iniş ve bilimsel veri toplama hedeflenmiştir. 2023 hedefi başarılamamış olup çalışmalar devam etmektedir.

Milli Uydu Üretimi

• • Türkiye’nin ilk yerli ve milli haberleşme uydusu Türksat 6A’nın üretilmesi ve fırlatılması planlanmıştır. Türkiye’nin ilk yerli ve milli haberleşme uydusu TÜRKSAT 6A, ABD’nin Florida eyaletindeki Cape Canaveral Uzay Üssü’nden 8 Temmuz’u 9 Temmuz’a bağlayan gece fırlatıldı.
  • Uydu teknolojileri alanında bağımsızlık hedeflenmektedir.

Uzay Limanı İşletmesi

• • Türkiye’nin uzay araçlarını fırlatabileceği bir uzay limanı kurma hedefi bulunmaktadır.
  • Dost ve müttefik ülkelerle işbirliği yapılması planlanmaktadır.

Uzay Teknolojileri Geliştirme Bölgesi

• • Türkiye’de yerli ve yabancı şirketler için bir Uzay Teknolojileri Geliştirme Bölgesi kurulması öngörülmüştür.

Türk Astronot Görevi:

• • Türkiye’nin insanlı uzay misyonunda yer alması hedeflenmiştir.
  • 2023 yılında bir Türk vatandaşının uluslararası uzay istasyonuna gönderilmesi planlanmıştır. Uluslararası uzay istasyonuna gönderilen 2 Türk astronot oldu.

Uzay Bilimi ve Akademik Çalışmalar

• • Uzay alanında bilimsel araştırmaların desteklenmesi.
  • Üniversitelerde uzay çalışmalarıyla ilgili bölümlerin kurulması.

Uydu ve Dünya Gözlem Sistemleri

• • Türkiye’nin yüksek çözünürlüklü yer gözlem uydularının geliştirilmesi.
  • Askeri, tarımsal ve çevresel izleme amaçlı uyduların üretimi.

Uzay Havası ve Uzay İklimi Çalışmaları

• • Güneş aktiviteleri ve bunların dünya üzerindeki etkilerinin izlenmesi.
  • Uzay ortamında navigasyon sistemlerinin dayanıklılığını artıracak çalışmalar.

Uzay Sanayii ve Teknolojisi

• • Türkiye’nin yerli uzay sanayisini geliştirmek için özel sektör ile işbirliği yapılması.
  • Yüksek enerjili lazer sistemleri, elektromanyetik teknolojiler ve uydu bazlı istihbarat sistemlerinin geliştirilmesi.

Milli Uzay Programı’nın Hedefleri

Milli Uzay Programı, Türkiye’nin uzay teknolojilerinde bağımsızlığını sağlamak ve küresel arenada rekabet gücünü artırmak için şu temel hedefleri koymuştur:

Uzayda Bağımsızlık

• • Uzay alanında tamamen yerli teknolojilerle faaliyet göstermek.

Bölgesel ve Küresel Güç Olma

• • Türkiye’nin bölgesinde uzay çalışmalarında lider bir konuma gelmesi.

Bilimsel ve Teknolojik Gelişme

• • Uzay teknolojilerinin sivil, bilimsel ve askeri alanlarda kullanılması.

Ekonomik Kazanımlar

• • Uzay çalışmalarını sanayiye entegre ederek Türkiye’nin ekonomik kalkınmasına katkı sağlamak.

Uluslararası İşbirlikleri

• • Özellikle dost ve müttefik ülkelerle ortak projeler geliştirilmesi.

Milli Uzay Programı, Türkiye’nin hem teknolojik bağımsızlığını artırmayı hem de uluslararası alanda bir uzay aktörü olarak yer edinmeyi amaçlayan vizyoner bir plan olarak öne çıkmaktadır. Bu program, Türkiye’nin gelecekteki bilim, teknoloji ve savunma politikalarında önemli bir mihenk taşıdır.

Milli Uzay Programı’na katılımcıları kimler?

Milli Uzay Programı’na katılım sağlayan devlet kurumları, savunma sanayii şirketleri ve özel sektör firmaları programın hedeflerine ulaşmasında kritik rol oynamaktadır. Türkiye’nin uzay çalışmalarında hem kamu hem de özel sektör işbirliği öncelikli olarak benimsenmiştir.

Programa Katılım Sağlayan Devlet ve Özel Sektör Firmaları

Devlet Kurumları ve İlgili Yapılar

Türkiye Uzay Ajansı (TUA)

• • Programın genel koordinasyonundan sorumludur.
  • Stratejik hedeflerin belirlenmesi ve uygulama sürecini yönetir.

Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. (TUSAŞ)

• • Uydu platformları ve uzay sistemleri geliştirme konularında ana yüklenicidir.
  • Türksat 6A projesinin üretiminden sorumludur.

ASELSAN

• • Uydu alt sistemleri, iletişim ekipmanları ve elektro-optik teknolojiler geliştirmektedir.
  • Uydu haberleşme sistemlerinde rol alır.

ROKETSAN

• • Uydu fırlatma sistemleri (Uzay roketleri) ve fırlatma araçlarının geliştirilmesinden sorumludur.
  • Türkiye’nin ilk yerli uzay roket sistemlerini üretmektedir.

TÜBİTAK UZAY

• • Uydu geliştirme, yer istasyonu sistemleri ve uzay teknolojileri araştırmalarında liderdir.
  • Türksat 6A gibi projelerde önemli bir rol üstlenmiştir.

Milli Savunma Bakanlığı ve Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB)

• • Savunma alanında kullanılan uzay teknolojilerinin geliştirilmesi için stratejik destek sağlar.
  • Ar-Ge yatırımlarını yönlendirir.

Özel Sektör Firmaları

BAYKAR

• • Fergana Uzay Girişimi ile uydu ve uzay platformları geliştirmeyi hedefler.
  • Yüksek teknolojili yönlendirme ve kontrol sistemleri üzerine çalışmaktadır.

DeltaV Uzay Teknolojileri

• • Hibrit yakıtlı roket motoru teknolojileri üzerinde çalışmaktadır.
  • Türkiye’nin ilk yerli hibrit roket motorunu geliştirmiştir.

TÜRKSAT A.Ş.

• • Haberleşme uyduları işletmecisi ve üretim projelerinde yer alır.
  • Türksat 6A gibi projelerde altyapı desteği sağlamaktadır.

HAVELSAN

• • Uydu yazılımları, komuta kontrol sistemleri ve simülasyon teknolojileri geliştirmektedir.
  • Uzay tabanlı istihbarat ve veri işleme sistemlerinde çalışmaktadır.

STM (Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret A.Ş.)

• • Küp uydu projeleri, uzay güvenliği ve istihbarat sistemlerinde görev almaktadır.
  • Mikro uyduların üretimi ve fırlatma sistemlerinde çalışır.

Firmaların Yapacağı İşler ve Beklenen Çıktılar

Devlet Kurumları ve Savunma Sanayii Şirketleri:

Uydu Geliştirme ve Üretim

• • Yüksek çözünürlüklü görüntüleme, haberleşme ve meteoroloji uyduları üretmek.
  • Türksat 6A gibi milli uydu projelerini hayata geçirmek.

Uydu Fırlatma Sistemleri

• • Yerli fırlatma sistemlerini geliştirmek (ROKETSAN ve DeltaV).
  • Uzaya bağımsız erişim kapasitesine ulaşmak.

Uzay Teknolojileri Araştırma ve Geliştirme

• • İleri düzey malzeme, elektronik ve yazılım sistemleri geliştirmek.
  • Yönlendirilmiş enerji silahları ve elektromanyetik sistemlerin uzay tabanlı uygulamalarını geliştirmek.

Özel Sektör Firmaları

Uzay Roketleri ve Motor Teknolojileri

• • DeltaV ve ROKETSAN tarafından hibrit roket motorları geliştirilmesi.
  • Mikro ve nano uydu fırlatma araçlarının üretimi.

Uzayda İletişim ve Navigasyon

• • ASELSAN ve HAVELSAN, uydu haberleşme sistemleri ve navigasyon teknolojileri geliştirmektedir.
  • Küresel konumlama sistemlerine alternatif çözümler sağlamak.

Yer İstasyonları ve Veri Yönetimi

• • TÜRKSAT ve TÜBİTAK UZAY, yer istasyonları ve uydu verilerinin yönetimi için altyapı sağlayacaktır.

Uzay Güvenliği ve Espiyonaj

• • STM ve HAVELSAN, siber güvenlik ve uzay tabanlı istihbarat sistemlerinde çalışmaktadır.
  • Kritik altyapıların korunması için uzay tabanlı erken uyarı sistemleri geliştirmek.

Beklenen Çıktılar

Milli Uydu ve Fırlatma Sistemleri (MUFS)

• • Türksat 6A gibi yerli ve milli uyduların uzaya fırlatılması.
  • Türkiye’nin bağımsız bir uzay fırlatma kapasitesine ulaşması.

Uzay Teknolojilerinde İleri Ürünler

• • Uzay ortamında dayanıklı yazılım, donanım ve sensörler.
  • Hibrit roket motorları ve yüksek enerjili lazer sistemleri.

Bilimsel ve Ekonomik Katkılar

• • Uzay verilerinin tarım, çevre ve enerji alanlarında kullanılması.
  • Savunma sanayiine uzay tabanlı teknolojilerin entegrasyonu.

Uluslararası Rekabet Gücü

• • Türkiye’nin uzay projelerinde bağımsız ve lider bir aktör haline gelmesi.
  • Uzay diplomasisi ve işbirlikleri ile ekonomik ve stratejik avantaj sağlanması.

Milli Uzay Programı, hem kamu hem de özel sektör işbirlikleriyle şekillenerek Türkiye’nin uzayda güçlü bir aktör olmasını amaçlamaktadır. Bu süreçte yerli firmaların üretim ve teknoloji kapasitelerinin artırılması, stratejik bağımsızlık hedeflerinin önemli bir parçasıdır.