İran, Fateh Denizaltısından Valfajr Torpidosu Fırlattı

İran, Fateh sınıfı denizaltısından Valfajr torpidosu fırlatarak denizaltı savaş kabiliyetlerini önemli ölçüde artırdı. İran Mehr Haber Ajansı tarafından 22 Şubat 2025’te yayınlanan bilgilere göre, Zolfaqar 1403 tatbikatı kapsamında gerçekleştirilen bu test, İran donanmasının modernizasyon sürecindeki kritik bir adımı temsil ediyor. Tatbikat kapsamında Tariq ve Ghadir sınıfı denizaltılar da torpido fırlatarak, İran’ın denizaltı gücündeki teknolojik ilerlemeyi gözler önüne serdi.

Valfajr Torpidosu: İran Donanması İçin Stratejik Bir Adım

Valfajr torpidosu, İran’ın torpido teknolojisinde önemli bir sıçramayı temsil ediyor. Geleneksel torpidolar sıkıştırılmış hava kullanırken, Valfajr torpidosu sıkıştırılmış saf oksijen yakıtıyla çalışıyor. Bu yenilikçi tasarım, torpidonun daha uzun menzile ulaşmasını ve daha yüksek performans göstermesini sağlıyor. Hürmüz Boğazı, Umman Denizi ve Hint Okyanusu gibi farklı deniz ortamlarında etkin bir şekilde kullanılabilecek şekilde tasarlanan bu torpido, İran’ın denizaltı savaş kapasitesine önemli bir katkı sunuyor.

Fateh Sınıfı Denizaltı: İran’ın Yeni Nesil Denizaltı Gücü

İran donanmasının modernizasyon sürecinde merkezi bir rol üstlenen Fateh sınıfı denizaltı, 2019 yılında hizmete girdi. 600 ton deplasmana ve 48 metre uzunluğa sahip olan bu dizel-elektrikli denizaltı, kıyı savunma görevlerinde kullanılmak üzere tasarlandı. 23 knot hıza ulaşabilen Fateh, altı torpido tüpüne sahip olup hem torpido hem de gemisavar seyir füzeleri fırlatma kapasitesine sahip. Bu özellikleriyle stratejik caydırıcılık açısından önemli bir rol oynuyor.

İran, Fateh sınıfı denizaltıları geliştirme planlarını da açıkladı. Bu kapsamda, Havadan Bağımsız Tahrik (AIP) sistemi entegre edilerek denizaltının su altında kalma süresi artırılacak. AIP teknolojisi, daha derin sularda uzun süre operasyon yapma imkânı tanıyarak, İran’ın bölgedeki denizaltı kabiliyetlerini daha da güçlendirecek.

İran’ın Denizaltı Filosu: Genişleyen Bir Deniz Gücü

İran, 19 ila 27 denizaltıdan oluşan geniş bir filo işletiyor. Bu filoda Tareq (Kilo) sınıfı, Fateh sınıfı ve Ghadir sınıfı mini denizaltılar bulunuyor.

• Tareq (Kilo) sınıfı denizaltılar, 1990’larda Rusya’dan satın alındı ve İran donanmasının en büyük ve en güçlü denizaltıları arasında yer alıyor. 3.000 tonluk deplasmanı ve altı torpido tüpüyle, hem torpido hem de seyir füzesi fırlatma kapasitesine sahip. Ancak Basra Körfezi’nin sığ suları, bu büyük denizaltılar için operasyonel kısıtlamalar oluşturuyor.
• Ghadir sınıfı mini denizaltılar, İran’ın kıyı operasyonları için geliştirdiği küçük ve manevra kabiliyeti yüksek platformlardır. 15 ila 23 adet olduğu tahmin edilen bu denizaltılar, 533 mm torpido tüpleri ve seyir füzesi ateşleme yeteneği ile dikkat çekiyor. Küçük boyutları sayesinde sığ sularda etkili bir şekilde görev yapabiliyorlar.
• Nahang sınıfı denizaltılar, özel kuvvet taşımacılığı için kullanılan ve kıyı operasyonlarına yönelik geliştirilen araçlardır. Bu sınıfın torpido tüpleri bulunmasa da, mayın veya harici torpido taşıma yeteneğine sahip olduğu değerlendiriliyor.

İran’ın Denizaltı Gücü ve Bölgesel Etkileri

İran, nükleer tahrikli saldırı denizaltılarına (SSN) veya balistik füze denizaltılarına (SSBN) sahip olmasa da, mini denizaltılar ve yeni nesil torpido teknolojileriyle bölgedeki deniz gücünü artırıyor. Özellikle Zolfaqar 1403 tatbikatında Valfajr torpidosunun başarıyla ateşlenmesi, İran’ın denizaltı yeteneklerinde önemli bir aşama kaydettiğini gösteriyor.

İran, İnsansız Su Altı Araçları (UUV) ve Swimmer Delivery Vehicles (SDV) gibi yeni teknolojiler üzerinde de çalışıyor. Özellikle Sabehat-15 gibi insansız araçların geliştirilmesi, İran donanmasının gizli operasyon ve mayın döşeme yeteneklerini artırabilir.

Havadan Bağımsız Tahrik (AIP) sisteminin Fateh sınıfına entegrasyonu, İran’ın denizaltı operasyonlarında devrim niteliğinde bir gelişme sağlayacak. Bu teknolojiyle Fateh sınıfı denizaltılar, Umman Denizi ve Hint Okyanusu gibi derin sularda uzun süre operasyon yapabilecek.

İran’ın Denizaltı Stratejisi ve Geleceğe Yönelik Hedefleri

İran’ın denizaltı modernizasyonu, sadece askeri kapasiteyi artırmakla kalmıyor, aynı zamanda bölgesel jeopolitik dengeleri de etkiliyor. Hürmüz Boğazı ve Basra Körfezi gibi kritik bölgelerde denizaltı operasyonlarını genişleten İran, bu sayede küresel enerji piyasaları üzerinde stratejik bir baskı unsuru oluşturabiliyor.

Sonuç olarak, İran donanmasının gerçekleştirdiği Valfajr torpido fırlatma testi, ülkenin denizaltı savaş yeteneklerini artırma ve bölgedeki caydırıcılığını güçlendirme yolunda önemli bir adım olarak öne çıkıyor.