
Dağlık Karabağ’da İHA’ların Rolü: Kısa Bir Değerlendirme
Dağlık Karabağ da görüldüğü gibi İHA'ların savaşlardaki kullanımı ve gelecekte, İHA teknolojisinin gelişimi ile savaşların seyrini belirlemeye devam edecektir.
Dağlık Karabağ’da İHA’ların Rolü
Dağlık Karabağ’daki son çatışmalar, insansız hava araçlarının (İHA) modern savaşlardaki kritik rolünü bir kez daha gözler önüne serdi. Azerbaycan’ın Ermeni hedeflerine yönelik İHA kullanımı, çatışmanın seyrini önemli ölçüde etkilemiştir. İnsansız Hava Araçları tarafından kazanılan ilk savaş olarak savaş tarihinde yerini aldı
İHA’ların Stratejik Kullanımı
Azerbaycan, Türkiye’nin ürettiği Bayraktar TB2 gibi İHA’ları kullanarak, hedef tespiti, keşif ve hassas saldırılar gerçekleştirmiştir. Bu İHA’lar, Ermeni hava savunma sistemlerini etkisiz hale getirerek, Azerbaycan ordusunun kara birliklerine geniş bir manevra alanı sağlamıştır. Bu savaşta İsrail yapımı kamikaze İHA ve diğer israil ürünü İHA kullanımıda olmuştur.
Ermeni Savunma Sistemlerine Etkisi
İHA’ların etkin kullanımı, Ermeni ordusunun hava savunma sistemlerini zayıflatmış ve kara birliklerinin savunmasız kalmasına neden olmuştur. Özellikle eski Sovyet yapımı Osa ve Strela uçaksavar sistemleri, İHA’ların hedefi olmuş olmakla beraber birkaç Azerbaycan İHA’sının düşürülmesinde de etkili olmuştur. Ana baskı unsuru olarak Türk yapımı İHA envanteri etkili olmuştur. Türkiye 2024 yılında bu pazarın yüzde 64 ünü kapsamına almıştır.
Uluslararası Tepkiler ve Teknoloji Transferi
Kanada, Dağlık Karabağ’daki çatışmalarda Türk İHA’larının kullanıldığı iddiaları üzerine, Türkiye’ye İHA yapımında kullanılan teknolojinin ithalatını durdurmuştur. Bu durum, uluslararası ilişkilerde teknoloji transferinin önemini bir kez daha gündeme getirmiştir. Özellikle Kanada Türkiye tarafından İHA lar da gözetleme ve keşif için kullanılan kamera satışını askıya almıştır.
Gelecek Perspektifi
Dağlık Karabağ’daki çatışmalar, İHA’ların modern savaşlardaki rolünü pekiştirmiştir. Gelecekte, İHA teknolojisinin gelişimi ve stratejik kullanımı, savaşların seyrini belirlemede kritik bir faktör olmaya devam edecektir. İnsansız hava araçlarının kullanımının hukuki boyutları tartışılmakla beraber savaş alanlarında ve teröristle mücadelede etkili olarak kullanılmaya devam edecektir.