Otonom Uydu Projesi Autosat, ABD ve Çin karşı karşıya

ABD Donanması, Otonom Uydu Projesi Autosat’ı Tanıttı

ABD Donanması, Autosat ile Uzayda Tam Otonom Gözetleme Hedefliyor

Washington, ABD – ABD Donanması Araştırma Laboratuvarı (Naval Research Laboratory – NRL), tam otonom bir uydu olan Autosat‘ın laboratuvar ortamındaki testlerini başarıyla tamamladı. Sistem, gelecekte yörüngede test edilerek operasyonel hale getirilmesi hedefleniyor.

Autosat: Otonom Uzay Gözetleme ve İstihbarat Sistemi

Autosat, uzaydaki nesneleri tespit etmek ve karakterize etmek için tasarlanmış bir yapay zeka destekli uydu sistemidir. İnsan operatörlerine ihtiyaç duymadan kendi kendine görev planlayabilen, sinyallerini kalibre edebilen ve veri aktarımı yapabilen bu uydu, donanma yetkililerine göre ABD’nin uzay tabanlı istihbarat sistemlerinde çığır açabilir.

ABD Donanması Uzay Teknoloji Direktörü Steven Meier, Virginia’da düzenlenen Potomac Officers Club’ın Ar-Ge Zirvesi’nde yaptığı açıklamada, “Bu teknolojiyi laboratuvar ortamında test ettik ve temel prensiplerini belirledik. Şimdi, sistemin gerçek bir uzay görevine çıkabilmesi için fon sağlamayı hedefliyoruz.” dedi.

Autosat’ın Öne Çıkan Özellikleri

Autosat, havaalanları, pistler, yollar ve binalar gibi çeşitli yapıları tanımlamak için özel olarak eğitilmiş bir görüntüleme yükü taşıyor. Uydu, aldığı verilerle sürekli olarak kendini geliştirerek, desen tanıma ve nesne tespiti konusunda daha akıllı hale geliyor.

ABD Uzay Kuvvetleri (Space Force) ve ABD Uzay Komutanlığı (U.S. Space Command) gibi savunma kurumları, uzaydaki nesneleri tespit eden ve askeri istihbarat sağlayan sistemlere yüksek talep gösteriyor. Meier, Autosat’ın en büyük avantajının GPS, iletişim bağlantıları veya yer kontrolüne bağımlı olmadan tamamen otonom çalışabilmesi olduğunu vurguladı.

Uzay Kuvvetleri ve Otonomi Stratejisi

ABD Uzay Kuvvetleri, yapay zeka ve otonomi teknolojilerini çeşitli uygulamalarda kullanmayı amaçlıyor. Bu strateji sayesinde operatörlerin iş yükü azalırken, askeri karar vericilerin tehditlere daha hızlı yanıt vermesi sağlanacak.

Eski Uzay Kuvvetleri Satın Alma Direktörü Frank Calvelli, 2023’te yaptığı açıklamada, önümüzdeki 10-15 yıl içinde uyduların büyük ölçüde otonom hale geleceğini ve geleneksel anten ve yer istasyonlarına olan bağımlılığın azalacağını belirtti. Bu durum, özellikle siber saldırılara karşı uyduların güvenliğini artıracak.

Gelecek Planları ve Finansman Arayışları

ABD Uzay Kuvvetleri, geçtiğimiz Kasım ayında Colorado merkezli Advanced Space şirketine, uyduların AI ve makine öğrenimi algoritmaları ile yönlendirilmesi konusunda bir fizibilite çalışması yürütmesi için sözleşme verdi. Uzay Kalkınma Ajansı (Space Development Agency), yüzlerce küçük uydudan oluşan bir takımyıldız inşa ederek otonomi ve yapay zekayı merkezine alan bir uzay mimarisi kurmayı planlıyor.

ABD Savunma Bakanlığı’nın (Pentagon) desteklediği Space Rapid Capabilities Office, Rapid Resilient Command and Control adı verilen modern bir yer kontrol sistemine yapay zeka entegrasyonu üzerinde çalışıyor. Programın yöneticisi Kelly Hammett, bu sistem sayesinde uydu görev planlamasının otomatik hale getirileceğini ve operatörlerin manuel müdahale ihtiyacının minimuma indirileceğini açıkladı.

Autosat Projesinin Maliyeti ve Uluslararası İş Birlikleri

Autosat projesinin toplam maliyeti konusunda henüz resmi bir açıklama yapılmasa da, Pentagon’un uzay tabanlı otonomi projelerine yıllık milyarlarca dolar yatırım yaptığı biliniyor. Autosat’ın uluslararası ortakları veya iş birliği yapılan ülkeler konusunda şu an için bir bilgi paylaşılmadı, ancak ABD’nin müttefikleriyle iş birliği içinde bu sistemleri geliştirme potansiyeli bulunuyor.

ABD Donanması, Autosat ile tamamen otonom uzay gözetleme teknolojisine önemli bir adım atarken, Uzay Kuvvetleri ve Pentagon bu projeye büyük ilgi gösteriyor. Yapay zeka ve otonomiye dayalı bu sistemler, gelecekte ABD’nin uzayda üstünlüğünü korumasına yardımcı olabilir.

Çin, ABD’nin Autosat projesine benzer şekilde otonom uydular üzerinde çalışmalar yürütüyor. Özellikle CASIC (China Aerospace Science and Industry Corporation) ve CAST (China Academy of Space Technology), yapay zeka ve makine öğrenimi tabanlı otonom uydu sistemleri geliştiriyor.

Çin’in Otonom Uydu Çalışmaları

Tianyan Projesi (天眼 – Sky Eye)

• • Yapay zeka destekli uzay gözetleme ve hedef tespit yetenekleri geliştiriliyor.
  • Düşman uydularını izleme ve sınıflandırma kabiliyetine sahip.
  • Kendi kararlarını verebilen bağımsız çalışma yeteneği test ediliyor.

XiaoXiang Uydu Serisi (小翔)

• • Çin’in uzayda yapay zeka destekli bağımsız gözlem ve analiz uyduları.
  • Optik ve radar görüntüleme yetenekleri var, özellikle askeri kullanım için geliştiriliyor.

Zhixing (智星 – “Akıllı Uydu”) Serisi

• • Kendi veri analizi yapabilen ve yer kontrolüne bağlı kalmadan hedef tespiti yapabilen uydular.
  • Çin ordusunun askeri istihbarat ağında kullanılması planlanıyor.

Qimingxing (启明星 – “Şafak Yıldızı”) Serisi

• • Çin’in otonom yön bulma ve uzay navigasyonu yeteneğini geliştirmek için üretilmiş bir proje.
  • GPS ve Beidou’ya bağımlı olmadan çalışabiliyor.

Çin’in bu sistemleri, ABD’nin Autosat projesi gibi otonom karar alma, tehdit algılama ve askeri istihbarat sağlama konusunda ciddi rakipler olarak görülüyor. Autosat’ın yapay zeka destekli otonom karar mekanizmaları, Çin’in Zhixing ve Tianyan projelerine oldukça benziyor.

Kısa bir süre önce yapay zeka komutanlığı kuran Amerika savunma bakanlığı uzayda otonom savaşacak uydu istiyor. Bu gelişmelere kayıtsız kalmayan Çin benzer projeler ile cevap veriyor. Yapay zeka ile çalışmalar AB tarafından da yakından takip edilmekte olup 100 den fazla AB firması yapay zeka paktını imzaladı.