Türkiye’nin İlk Elektro-Optik Yer Gözlem Uydusu BİLSAT dır
BİLSAT, Türkiye'nin ilk elektro-optik yer gözlem uydusu olup, uzaya 2003 yılında gönderildi. Haritacılık ve çevre izleme alanında önemli görevler üstlendi.
Türkiye’nin İlk Yer Gözlem Uydu Projesi: BİLSAT-1
BİLSAT, Türkiye’nin uzay proje ve faaliyetleri özet bilgi teknolojilerindeki önemli adımlarından birini temsil eden, ilk elektro-optik yer gözlem ve uzaktan algılama uydusudur. 27 Eylül 2003 tarihinde, Rusya’nın Plesetsk Rampası’ndan Cosmos-3 fırlatma aracıyla uzaya gönderilen BİLSAT, 686 km irtifada, Güneş ile eşzamanlı bir yörüngede görev yapmıştır.
BİLSAT, 5 yıllık bir görev süresiyle tasarlanmış olmasına rağmen, pil hücrelerinin arızalanması nedeniyle görevine Ağustos 2006’da son verilmiştir. Ancak bu süre zarfında, uydunun sağladığı veriler Türkiye’nin uzay teknolojileri alanındaki gelişimini hızlandırmıştır.
BİLSAT’ın Görev ve Teknolojik Kapasitesi
BİLSAT, özellikle haritacılık, afet izleme, çevre kirliliği izleme ve şehircilik planlaması gibi kritik alanlarda kullanılmıştır. Uydu, pankromatik bantta 12.6 metre ve kırmızı, mavi, yeşil bantlarında 27.6 metre yer örneklem mesafesine sahiptir. Bu özellik, çeşitli çevresel analizler ve gözlemler için yüksek çözünürlüklü görüntüler elde edilmesini sağlamaktadır.
Ayrıca, BİLSAT uydusunda TÜBİTAK UZAY tarafından geliştirilen iki önemli teknoloji test edilmiştir: GEZGİN ve ÇOBAN.
GEZGİN, gerçek zamanlı görüntü işleme kapasitesine sahip bir donanım olup, uydudan alınan görüntülerin hızlı bir şekilde analiz edilmesini sağlar.
ÇOBAN ise çok bantlı kamera teknolojisidir ve bu kamera, uydunun farklı spektral bantlarda görüntü almasını sağlayarak daha kapsamlı veriler elde edilmesine olanak tanır.
Bilsat Türkiye’nin ilk gözlem uydusudur ve uluslararası iş birliği kapsamında hayata geçirilmiştir.
BİLSAT-1 Uydu Projesinin Teknik Özellikleri
BİLSAT-1, 129 kg ağırlığında olup, Güneşe eşzamanlı bir yörüngede hareket etmekte idi. Yörünge süresi 98.5 dakika olup, bu uydu, 98.1999° eğimle dünya etrafında dönmüştür. Uydu, dairesel bir yörüngede hareket ederken, çeşitli çevresel gözlemler için önemli veriler sağlamıştır. Uydu üzerinde bulunan ana aletler ise ÇOBAN ve GEZGİN’dir. ÇOBAN, 120 metrelik yer örnekleme mesafesiyle 8 bantta veri toplar ve bu verileri 640×480 çözünürlükte iletecek şekilde dizayn edilmiştir.
BİLSAT’ın Geleceği ve Türk Uzay Teknolojilerindeki Rolü
BİLSAT, Türkiye’nin uzay projelerine önemli bir katkı sağlamış, uzay teknolojilerinin yerli olarak geliştirilmesine yönelik ilk adımı atmıştır. Uydu, sadece haritacılık ve çevre izleme gibi alanlarda değil, aynı zamanda Türk mühendislerinin uzay teknolojileri ve uydu geliştirme konusunda daha fazla bilgi ve deneyim kazanmalarına da olanak tanımıştır.
Bugün, Türkiye’nin uzay yolculukları ve uydu projeleri, BİLSAT gibi projeler sayesinde daha ileriye taşınmaktadır. TÜBİTAK UZAY’ın öncülüğünde geliştirilmiş olan bu projeler, Türkiye’nin gelecekteki uzay projelerine olanak tanımakta ve global uzay yarışındaki yerini sağlamlaştırmaktadır.
BİLSAT-1 Uluslararası İşbirliğinin bir sonucudur
Uluslararası Görüntüleme için Afet İzleme Takımyıldızı ( Disaster Monitoring Constellation for International Imaging DMCii ) veya sadece Afet İzleme Takımyıldızı ( Disaster Monitoring Constellation, DMC ) , Surrey Satellite Technology Ltd (SSTL) tarafından inşa edilen ve Cezayir, Nijerya, Türkiye, İngiltere ve Çin hükümetleri için DMC International Imaging tarafından işletilen bir dizi uzaktan algılama uydusundan oluşur.
DMC, Kasım 2005’te resmen katıldığı Uluslararası Uzay ve Büyük Afetler Sözleşmesi kapsamında afet yardımı için acil Dünya görüntülemesi sağlar . Diğer DMC Dünya görüntüleri hükümetler tarafından sivil uygulamalar için kullanılır. Mevcut yedek görüntüleme kapasitesi sözleşme kapsamında satılır.
Projenin diğer katılımcıları
Proje iki fazlı olarak hayata geçirilmiş olup her faz da katılımcı ülkeler farklı olmuştur. Proje uluslararası iş birliğine güzel bir örnek olmuştur.
Birinci Faz
- Kasım 2002′ de fırlatılan ve Ağustos 2010’da görevini tamamlayan AISAT-1 Cezayir.
- Eylül 2003’te fırlatılan Bilsat-1 Türkiye, pil hücrelerinin arızalanması nedeniyle Ağustos 2006’da görevini tamamladı.
- Nijerya SAT-1 Nijerya, Eylül 2003’te fırlatıldı ve Ekim 2012’de görevini tamamladı.
- UK-DMC Birleşik Krallık, Eylül 2003’te fırlatıldı ve Kasım 2011’de görevini tamamladı. [ 9 ]
İkinci Faz
- Pekin-1 Çin, Ekim 2005’te fırlatıldı. Görevini 2013’te tamamladı.
- UK DMC 2 Birleşik Krallık, Temmuz 2009’da fırlatıldı.
- Deimos 1 İspanyol ticari, Temmuz 2009’da fırlatıldı.
- Nigeria SAT 2 ve NigeriaSAT-X NX 2011 yılında fırlatıldı.
Bu proje Türkiye için başlama noktası olmuş adeta kuluçka proje olarak uzay yolculuğu için basamak taşı görevi yapmıştır. Günümüzde uzayın Jeopolitik ve astropolitik yaklaşımlarla tartışıldığı bir ortamda yavaş bile olsa Türkiye emin adımlarla yol almaktadır.
