Rusya, Tartus Üssünü Boşaltıyor: Suriye’den Çekiliyor mu?

Rusya, Tartus Deniz Üssünden Donanmasını Çekiyor: Suriye’deki Stratejik Dengeler Değişiyor

Rusya‘nın Suriye‘deki Tartus deniz üssünden donanmasını çektiği yönündeki haberler, bölgedeki dengelerin yeniden şekillenmesine işaret ediyor. Uydu görüntüleri ve bağımsız analizlere göre, Rus donanması Tartus’taki varlığını büyük ölçüde sona erdirdi. Bu hareket, Moskova’nın Suriye’deki stratejik varlığını yeniden değerlendirdiğini gösteriyor.

Çekilen unsurlar arasında iki Gorshkov sınıfı, bir Grigorovich sınıfı fırkateyn, geliştirilmiş bir Kilo sınıfı denizaltı ve iki yardımcı gemi bulunuyor. Ayrıca Project 160 Altay sınıfı tanker “Yelnya” da 2 Aralık’ta Tartus’tan ayrıldı. Bu gelişme, Rusya’nın bölgedeki askeri ve lojistik pozisyonunun ciddi şekilde değiştiğine işaret ediyor.

Çekilmenin Olası Nedenleri

Rusya’nın Tartus üssünden çekilmesinin ardında bir dizi neden bulunuyor:

• Geopolitik Kısıtlamalar: Türkiye, Montrö Boğazlar Sözleşmesi’ni sıkı bir şekilde uygulayarak Rus savaş gemilerinin Karadeniz’e geçişini engelliyor. Bu, Rus gemilerinin Baltık Denizi veya Kaliningrad’daki üslere yönlendirilmesine neden olabilir. Bu rota, lojistik açıdan Moskova’ya ciddi maliyetler getirecek.
• Suriye’deki İsyancı İlerleyişi: Hayat Tahrir el-Şam (HTŞ) liderliğindeki isyancı gruplar, Suriye’nin kuzeybatısında büyük bir ilerleme kaydetti. İsyancılar, Aleppo ve İdlib’i ele geçirdikten sonra Hama’ya doğru hızla ilerliyor. Tartus üssünün yaklaşık 80 kilometre kuzeydoğusundaki bu gelişmeler, Rusya’nın deniz unsurlarını güvenlik gerekçesiyle geri çekmesine yol açmış olabilir.
• Ukrayna Savaşı’nın Baskısı: Ukrayna’daki çatışmalar, Rusya’nın askeri kaynaklarının büyük kısmını bu cepheye kaydırmasına neden oldu. Bu durum, Suriye’deki varlığın maliyetini artırırken etkisini azalttı.

Tartus Üssünün Stratejik Önemi

Tartus, Rusya’nın Akdeniz’deki tek deniz üssü ve bölgedeki operasyonel varlığının temel taşıdır. Sovyetler Birliği döneminde kurulan üs, 2017 yılında 49 yıllığına Suriye rejimi tarafından Rusya’ya kiralandı.

Bu üs:

• Akdeniz’deki NATO varlığına karşı denge unsuru olarak kullanıldı.
• Suriye’ye lojistik destek sağlama ve Rus savaş gemilerinin bakım-onarım merkezi olarak görev yaptı.
• Ukrayna’daki savaş sırasında Karadeniz’e gitmesi engellenen Rus gemileri için bir sığınak oldu.

Ancak, Tartus’tan donanmanın çekilmesi, bu stratejik merkez üzerindeki Rus kontrolünün sorgulanmasına yol açabilir.

“Afrika Kolordusu” ve Yeni Yapılanma

Ukrayna savaşının yarattığı baskı, Rusya’yı Suriye’deki askeri varlığını yeniden düzenlemeye zorladı. Wagner Grubu’nun lideri Yevgeny Prigozhin’in ölümünün ardından kurulan “Afrika Kolordusu”, Moskova’nın düzenli birliklerden ziyade daha esnek bir yapıya yöneldiğini gösteriyor.

Afrika Kolordusu, şu anda hem Suriye’deki hem de Libya, Mali ve Orta Afrika Cumhuriyeti gibi Afrika ülkelerindeki operasyonları desteklemek için görevlendiriliyor. Bu durum, Rusya’nın askeri kaynaklarını bölgesel önceliklere göre dağıtma çabasını yansıtıyor.

Bölgesel ve Küresel Etkiler

Tartus’taki bu değişim, bölgedeki güç dengelerini derinden etkileyebilir:

1. NATO’nun Akdeniz’deki pozisyonu güçlenebilir.
2. Rusya’nın Suriye rejimine sağladığı destek zayıflayabilir.
3. Suriye’deki güç boşluğu, isyancı grupların ilerleyişini hızlandırabilir.

Ayrıca, Moskova’nın deniz unsurlarını Baltık Denizi’ne taşıması Avrupa’daki NATO ülkeleriyle gerilimi artırabilir. Tartus’un tamamen kaybedilmesi Rusya’nın Akdeniz’deki varlığını ciddi şekilde zayıflatabilir.