Küresel Gerilim Tırmanıyor: Rusya’nın Yeni Doktrini

Rusya’nın Nükleer Stratejisi Yeniden Şekilleniyor

19 Kasım’da Vladimir Putin, Rusya’nın nükleer stratejisine yönelik kapsamlı değişiklikler içeren yeni bir doktrini imzaladı. Bu doktrin, 2020 yılında yayımlanan önceki versiyonu güncelleyerek nükleer silah kullanımına dair önemli değişiklikler getiriyor. Özellikle Rusya’nın nükleer silah kullanma eşiğini düşürdüğü ve yeni tehdit algılarını içeren durumları tanımladığı bu belge, küresel güvenlik dengeleri üzerinde derin etkiler yaratabilir.

Doktrin, Rusya’nın nükleer silahları yalnızca kendisine veya müttefiklerine yönelik kitle imha silahlarıyla yapılan saldırılara yanıt olarak kullanmayacağını; aynı zamanda konvansiyonel saldırılar karşısında da nükleer yanıt verebileceğini belirtiyor. Özellikle Rusya veya Belarus’un toprak bütünlüğüne “kritik bir tehdit” algılandığında bu doktrin nükleer karşılık hakkını saklı tutuyor. Önceki doktrinlerde yalnızca Rusya’nın varlığını tehdit eden durumlar vurgulanırken bu yeni yaklaşım Belarus’u da kapsayarak coğrafi bir genişleme içeriyor.

Ayrıca Rusya’nın nükleer yanıt verme sebepleri arasında yabancı güçler tarafından Rus askeri tesislerine yönelik saldırılar ve geniş çaplı hava veya uzay operasyonlarının başlatılması gibi yeni durumlar yer alıyor. Bu değişiklikler, Moskova’nın stratejik caydırıcılık politikasını daha esnek ve aynı zamanda daha agresif bir çizgiye taşıdığını gösteriyor.

Yeni Doktrinin Arka Planı ve Motivasyonu

Bu değişikliklerin arkasında, Batı’ya verilen mesajlar ve Rusya’nın geleneksel askeri gücündeki zayıflama yer alıyor. Özellikle Ukrayna’daki savaş, Rusya’nın konvansiyonel güçlerini önemli ölçüde tüketmiş durumda. Bu zayıflık, Rusya’nın nükleer caydırıcılığı ön plana çıkarma çabalarını tetikliyor.

Rusya, bu yeni doktrinle NATO ülkelerine Ukrayna’ya yönelik askeri desteklerini azaltmaları için dolaylı bir uyarıda bulunuyor. Putin’in son aylarda sık sık dile getirdiği nükleer tehditler Batı’nın Ukrayna’ya balistik ve seyir füzeleri gibi daha gelişmiş silahlar sağlama kararını etkileyebilecek bir taktik olarak öne çıkıyor. Özellikle ABD’nin Ukrayna’ya ATACMS füzeleri sağlama kararının hemen ardından bu doktrinin yayımlanması zamanlamanın tesadüf olmadığını düşündürüyor.

NATO ve Batı Üzerindeki Etkiler

Rusya’nın nükleer tehditlerini artırması, NATO’nun nükleer caydırıcılık politikasını yeniden değerlendirmesini gerektiriyor. Özellikle Avrupa ülkelerinin ABD ile olan nükleer paylaşım programlarına daha fazla katılım göstermesi ve NATO’nun genel stratejik duruşunu güçlendirmesi bu bağlamda kritik öneme sahip.

Fransa gibi Avrupa ülkelerinin kendi nükleer kapasitelerini NATO’nun genel savunma stratejisine daha entegre etmesi, olası riskleri minimize etmenin yollarından biri olarak görülüyor. Ayrıca NATO’nun Rusya’nın tehditlerine karşı daha güçlü bir birlik sergileyerek Moskova’nın bu stratejik hamlelerini boşa çıkarması da hayati önem taşıyor.

Nükleer Eskalasyon Riski

Rusya’nın yeni doktrini, nükleer silah kullanımına yönelik daha esnek ifadeler içerse de bunun kısa vadede uygulanacağına dair net bir işaret bulunmuyor. Doktrindeki ifadeler, nükleer silah kullanımına dair “kritik tehdit” gibi yorumlamaya açık ifadeler içeriyor ve bu durum, Rusya’ya geniş bir manevra alanı bırakıyor. Ancak bu esneklik, nükleer bir saldırının otomatik olarak gerçekleşeceği anlamına gelmiyor.

Putin’in nükleer silah kullanımına karar vermesi, büyük ölçüde uluslararası tepkiye ve Batı’nın olası karşı hamlelerine bağlı. Özellikle NATO ve ABD’nin askeri müdahale ihtimali, Rusya’nın bu tür bir adımı atmasını son derece riskli hale getiriyor. Ayrıca Rusya’nın Ukrayna’daki mevcut üstünlüğünü koruduğu göz önüne alındığında, böylesi bir riske girmesi stratejik açıdan mantıksız görünüyor.

NATO’nun Yanıt Seçenekleri

Rusya’nın nükleer tehditlerini bertaraf etmek için NATO’nun birkaç önemli adım atması gerekiyor:

• Caydırıcılık kapasitesinin artırılması: NATO, nükleer caydırıcılık politikasını güçlendirmek için daha fazla tatbikat ve operasyonel hazırlık yapmalı.
• Avrupa’nın savunma katkılarının artırılması: Avrupa ülkeleri, NATO’nun savunma mekanizmasına daha fazla kaynak ve destek sağlamalı.
• Uydu ve istihbarat sistemlerinin güçlendirilmesi: Rusya’nın potansiyel saldırgan eylemlerini önceden tespit etmek için teknoloji yatırımları artırılmalı.